Bijgewerkt: 15 maart 2023
Financieel advies is sinds 2013 het advies waarvoor betaald moet worden. Vóór 2013 betaalde de klant bij het afsluiten van een financieel product alleen advieskosten in de vorm van provisie.
Sinds de nieuwe wetgeving, waarbij de klant betaalt ongeacht het wel of niet afsluiten van het product, deinzen veel klanten terug voor de kosten. Hierdoor gaan steeds meer mensen op eigen houtje aan de slag. Eerder zette de Nederlandse Vereniging van Banken zich in voor gratis financieel advies. Met als reden dat financieel advies toegankelijk en laagdrempelig moet blijven.
Tot 2013 was er sprake van provisie
Vanaf 1 januari 2013 betalen consumenten voor financieel advies. De kosten voor dit financieel advies worden aan een financieel adviseur betaald, ook wanneer het financiële product uiteindelijk niet wordt afgesloten. Vóór 2013 was er sprake van provisie. Dit bedrag kwam voort uit het advies en de bemiddelingskosten. De provisie bedroeg een percentage van de prijs van het uiteindelijke product. Het was voor de adviseur dan ook zaak om een zo duur mogelijk product te verkopen. Hoe hoger de prijs was, hoe hoger de provisie die ertegenover stond.
Om die reden werd er soms een te duur financieel product afgesloten, zoals een lening of een hypotheek (hypothecaire lening). Hierdoor zaten mensen aan hoge maandlasten. Door de economische crisis vanaf 2008 zijn de woningprijzen flink gedaald. Dit heeft als gevolg gehad dat veel woningen ‘onder water’ zijn komen te staan: de hypotheek is hoger dan de waarde van de woning. Dit heeft heel wat klanten in de problemen gebracht. Daarom heeft de overheid besloten dat een lening afgestemd moet zijn op het doel. Dit is enerzijds bereikt door het invoeren van nieuwe regels, en anderzijds door de provisie af te schaffen.
Tip: de leukste spaarpotten voor thuis
Financieel advies
Het financieel advies geldt voor alle financiële producten die worden afgesloten. De consument weet hierbij vooraf wat er betaald moet worden. Het bedrag bestaat uit advieskosten en bemiddeling. De klant betaalt deze vanaf 2013 nog steeds, maar nu onder de naam ‘advieskosten’. Dit is een vast bedrag, ongeacht de hoogte van het financieel product. De klant wordt hier vooraf over geïnformeerd. De klant is deze kosten ook kwijt wanneer deze uiteindelijk afziet van het product. Sommige adviseurs maken prijsafspraken met de klant en berekenen ongeveer de helft van de daadwerkelijke kosten wanneer de klant uiteindelijk afziet van het product. Daarnaast zijn de advieskosten vaak nihil wanneer de adviseur het financieel product niet kan leveren.
Oriënterend gesprek
Iedereen heeft vooraf recht op een oriënterend gesprek. Dit is een gesprek met de adviseur van een kwartier tot een uur. Tijdens dit gesprek wordt bekeken of het mogelijk is om het financieel product af te sluiten, maar wordt er verder niet te diep in detail getreden. Middels het oriënterend gesprek wordt het voor zowel de klant als de adviseur duidelijk of het zinvol is om door te gaan naar de volgende ronde: het betaalde adviesgesprek.
Wat kost het?
Hier zit hem vaak het probleem: de hoge kosten voor het adviesgesprek. Mensen die een hypotheek willen afsluiten betalen al gauw tussen de 1.500 en 3.500 euro voor een adviesgesprek. Om die reden kiezen klanten soms voor execution only of het afsluiten van een financieel product zonder tussenpersoon of adviseur. Dit mag, maar de risico’s voor de klant zijn dan hoog. De klant betaalt in dit geval alleen voor bemiddelingskosten/ afsluitkosten.
Advies light: gratis financieel advies
De drempel voor klanten is vaak te hoog vanwege de kosten. Aan de andere kant durven financiële adviseurs niet teveel ‘gratis’ advies te geven in verband met de strenge regelgeving. De Nederlandse Vereniging van Banken vond in 2015 al dat financieel advies laagdrempelig moet zijn. Want alleen zo is het mogelijk om mensen te beschermen tegen het afsluiten van een ‘slecht’ financieel product.
De nieuwe vorm van advies zou ‘advies light’ moeten heten. Hierbij wordt er financieel advies uitgebracht dat gratis is, maar de klant niet in de richting van het afsluiten van het product duwt.
Met het betaalde financieel advies is dit namelijk wél het geval: de klant heeft de keuze uit een oriënterend gesprek met zeer weinig informatie, of een betaald gesprek waarbij de klant al gauw minimaal honderden euro’s kwijt is. Veel klanten voelen zich dan ook gedwongen om bij deze hoge kosten gelijk maar het product af te sluiten.
Advies ‘light’ is er nog niet
Gratis financieel advies lijkt op de vorm die vóór 2013 aanwezig was: klanten konden veel advies krijgen maar betaalden pas bij het afsluiten van het product. De kosten voor het advies zaten dan in het product verwerkt onder de noemer provisie. Met het advies light wordt voorkomen dat de adviseur een zo duur mogelijk product probeert te verkopen.
Bij advies light moet de klant zo goed mogelijk voorbereid worden op het af te sluiten product. Wanneer de klant op eigen houtje te werk gaat dan is de kans op een financiële misstap groot. Sommige mensen denken dat ze voldoende financiële kennis hebben. Maar in de praktijk komt deze groep toch vaak bedrogen uit. Een financieel adviseur beschermt de klant tegen deze valkuilen.
Ondanks inspanningen van banken is het ‘advies light’ nog steeds niet beschikbaar. Overigens is een eerste oriënterend gesprek vaak wel gratis, maar ontvang je geen persoonlijk financieel advies.
BesteTop5.nl test en beoordeelt producten, diensten en bedrijven. Jouw product/dienst of bedrijf laten beoordelen, of onder de aandacht brengen bij een groot publiek? Neem voor de mogelijkheden contact op.