Bijgewerkt: 20 augustus 2023
Werkeloosheid, criminaliteit en milieuvervuiling zijn de grootste maatschappelijke problemen in Nederland. Er zijn nog veel meer ongewenste situaties die van invloed zijn op de samenleving. Het is aan de overheid om dit soort problemen aan te pakken.
Kenmerken van een maatschappelijk probleem
Maatschappelijke problemen kenmerken zich doordat er veel bedrijven of burgers bij betrokken zijn. Verschillende partijen hebben uiteenlopende meningen, niet alleen met betrekking tot de oorzaak maar ook wat de oplossing zou moeten zijn. Het is de overheid die voor een oplossing moet zorgen, burgers zelf kunnen dit niet doen.
Leestip: Cybercrime en cyberwar (boek)
Criminaliteit is een groot probleem in de maatschappij
Ondanks dat criminaliteit een sociaal probleem is, wordt het ook wel als maatschappelijk probleem bestempeld. Er zijn immers veel bedrijven en burgers bij betrokken. Ook de schade door criminaliteit is ontzettend hoog.
De grootste criminaliteit zit hem in vermogensmisdrijven, gevolgd door diefstal, verduistering of inbraak. Andere veel voorkomende vormen van criminaliteit zijn vernielingen en beschadiging, bedrog en oplichting.
Uit een onderzoek uit 2020 is gebleken dat Nederlanders zich het meeste zorgen maken over criminaliteit (48%). De oplossing ligt in verschillende maatregelen waaronder het beter beveiligen van luchthavens en jongeren in kwetsbare wijken beter begeleiden. De overheid werkt hiervoor samen met politie, douane, belastingdienst en andere instanties.
Milieuvervuiling speelt een grote rol
45% van de Nederlanders vindt milieuvervuiling een groot maatschappelijk probleem. Het zijn voornamelijk vrouwen die dit probleem onder de aandacht hebben (49% vrouwen, 42% mannen). Luchtvervuiling is een groeiend probleem en wordt veroorzaakt door de industrie, verkeer en landbouw.
Industriebedrijven die voor luchtvervuiling zorgen verhuizen steeds vaker naar ontwikkelingslanden. Hiermee verplaatst het probleem zich, dit is geen definitieve oplossing. De overheid probeert milieuvervuiling op verschillende manieren aan te pakken. Bijvoorbeeld door het heffen van milieubelasting of het financieel stimuleren van milieuvriendelijke aanpassingen.
Het probleem met milieuvervuiling is dat iedereen zijn steentje kan bijdragen, maar dit vanuit financieel oogpunt vaak niet mogelijk is. De overheid zou meer financiële steun aan burgers moeten geven om milieuvervuiling aan te pakken.
Werkeloosheid: soms wel en soms geen probleem
De werkloosheidscijfers fluctueren door de jaren heen. Bij werkeloosheid wordt er gekeken naar het percentage werkelozen dat tot de beroepsbevolking behoort. Helaas is het niet mogelijk om werkeloosheid volledig te voorkomen, er zal altijd een percentage zonder werk blijven zitten.
In 1935 was de werkloosheid met 19,4% het hoogst. In 2004 lag dit op 9,2% en in 2021 op 3,8%. In april 2022 werd het (voorlopig) laagste percentage ooit bereikt, toen was slechts 3,2% van de bevolking werkeloos.
De overheid doet er alles aan om werkeloosheid of de gevolgen hiervan te minimaliseren. Werknemers die hun baan verliezen hebben recht op een (gedeeltelijke) uitkering. Ook kan de overheid de vraag naar producten of diensten vanuit het buitenland stimuleren of het bedenken van nieuwe producten aanmoedigen.
Een andere methode is het verlagen van de btw. Hierdoor houden mensen meer geld over en zullen ze ook meer besteden. Dit zorgt voor een toename van de productievraag, waardoor de werkgelegenheid toeneemt.
Als laatste kan de overheid geld uitgeven. Bijvoorbeeld het laten aanleggen van nieuwe wegen of onderhoud. Dit zorgt voor meer werkgelegenheid. Een nadeel hiervan is dat de overheid dan ook meer geld nodig heeft, dit moet ergens vandaan komen. De kans is aanwezig dat de belastingen omhooggaan, iets dat weer nadelig is voor de werkgelegenheid.
Bekijk de nieuwste smartphones
De groeiende vergrijzing
De gemiddelde leeftijd van de mens wordt steeds hoger. Wie in 2022 geboren wordt heeft een levensverwachting van 79,8 jaar voor mannen en 83,1 jaar voor vrouwen. Dat is een flinke stijging want in 1950 was de gemiddelde levensverwachting bij geboorte 70,3 jaar voor mannen en 72,6 jaar voor vrouwen.
Een hogere levensverwachting betekent een groeiende vergrijzing. Het aandeel ouderen neemt alsmaar toe. Vergrijzing wordt als een maatschappelijk probleem gezien. Niet door de aanwezigheid van ouderen, wel door de toenemende druk op de zorg. De kosten voor ouderenzorg komt gedeeltelijk voor rekening van de maatschappij.
Ook ligt het probleem in de pensioenen. Wie nu werkt betaalt het pensioen van de generatie die hier nu recht op heeft. Door vergrijzing neemt het aantal pensioengerechtigden toe, maar het aantal werkenden neemt af.
De overheid probeert de gevolgen van vergrijzing aan te passen. Dit doen ze onder andere door het verhogen van de pensioenleeftijd. Dit gebeurt in stappen waardoor mensen langer door moeten werken. Hierdoor betalen ze ook langer mee aan de AOW. Een andere oplossing is het korten op pensioenen of het verhogen van de belastingen.
Groeiende bevolkingsdichtheid
Ongeveer 25% van de mensen vindt de groeiende bevolkingsdichtheid een groot maatschappelijk probleem. Nederland is al langer het dichtstbevolkte land van de Europese unie. Den Haag is de dichtst bevolkte gemeente van Nederland, Schiermonnikoog juist het dunst bevolkt. Op de wereldranglijst staat Nederland op plek 29 (van de 237).
Deze cijfers geven aan dat de bevolking in Nederland alsmaar blijft groeien. Die groei vindt voornamelijk door migratie plaats, maar ook door vergrijzing.
Ondanks dat in 1950 en opnieuw in 1971 in de troonrede stond “Nederland is vol”, lijkt de overheid hier weinig aan te doen. Sterker nog, er worden steeds meer migranten toegelaten. Het is dan ook niet vreemd dat Nederlanders zich hier grote zorgen over maken.
BesteTop5.nl test en beoordeelt producten, diensten en bedrijven. Jouw product/dienst of bedrijf laten beoordelen, of onder de aandacht brengen bij een groot publiek? Neem voor de mogelijkheden contact op.